Hollandsche IJsseldijk: Toen en nu

U ziet het hier, met alle dank aan deze lokale historisch geïnteresseerden:
Cees Loeve, oud-bestuurslid Historische Kring Krimpen aan den IJssel
Han Boevé, Historische Vereniging ‘Golderake’
Aagje Lingen, Historische Vereniging 'Ouderkerck op d’IJssel', Ouderkerk aan den IJssel

(De foto's van 'nu' zijn gemaakt door fotograaf Fokke Eenhoorn.)

Dijkvak A - Dijkschuur

Hier stond binnendijks de laatste ‘dijkschuur’ van Krimpen aan den IJssel. Er tegenover, buitendijks, was tot voor kort een ‘bergschuur’ die nog op de oude foto staat.

Dijkvak B - Sloperij Heuvelman

Jarenlang was hier de scheepssloperij Heuvelman, nu huizen.

Dijkvak C - Het Zandrak

Hier was steenplaats ‘Het Zandrak’ Nu zijn er huizen en binnendijks is er de oude begraafplaats.

Dijkvak D - Mattenfrot

Ooit was hier o.a. de buitendijks gelegen rietmattenfabriek Van Walsum. Nu HIJ-bankjes.

Dijkvak E - Breeka

Deze weg binnendijks omlaag heette en heet Breekade, in de volksmond nog steeds ‘Breeka’.

Dijkvak F - Kromme

Foto van 1930 – Rechts huisschilder Van Reeuwijk, links was het scheepswerfje van Teunis van Duijvendijk. Dit stuk dijk (ook nog verder) is vernoemd naar het eerste gedeelte van ‘polder Kromme- Geer- Zijde’.

Dijkvak G - Scheepswerf Snoei

Cornelis Snoei en later zijn zonen Gijs en Klaas Snoei. Nog vroeger: Van Duijvendijk. Ashok langs de dijk staat er nog. Er tegenover is de oudste begraafplaats van Ouderkerk.

Dijkvak H - Café van Meeteren

Caféhouder Beijen, Van Meteren, Van Reeuwijk, Scholenaar. Na brand geheel verwoest. Het buitendijkse stukje grond met de restanten is er nog steeds.

Dijkvak I (1) - Graanmaalderij ‘De Onderneming’

Foto circa 1910 - Een stukje van deze maalderij staat er nog en is zeer goed herkenbaar.

Dijkvak I (2) - De Dikken Boom

Steenplaats ‘Den Dikke Boom’. Het huis achter de leibomen op de oude foto, is hetzelfde huis als op de nieuwe foto.

Dijkvak J - Veer van Mie de Bruin

Officiële naam aanlegsteiger Goudsche Boot was ‘Middenveer’, gelegen tegenover buurschap ‘Communiebuurt’. In de volksmond: Veer van Mie de Bruin, een mevrouw die daar woonde. Het voorgeveltje op beide foto’s is dezelfde. Goed te zien is dat de dijk nu veel hoger is dan op de foto van toen.

Dijkvak K (1) - Steenplaats Groene Plaats

Steenplaats ‘Groene Plaats’: Het Huis is er nog met de K van Key (eigenaar)in de voordeur.

Dijkvak K (2) - Houthandel Heuvelman

1940 – De vroegere loodsen van het bedrijf zijn te zien, met nog het rijtje huizen ertussen. Dit buurtje werd ‘de Wasserij’ genoemd.

Het huis rechts staat er nog. 

Dijkvak L - Kolenschuur

Precies in deze bocht, buitendijks, stond een zwarte schuur als opslag voor kolen. De schuur is al weer jarenlang verdwenen. Nog steeds noemt men deze scherpe bocht in de dijk: Bij de kolenschuur. (De oude foto: uit het fotoalbum van de fam. Speksnijder)

Dijkvak M (1) - Oliehandel Terlouw

‘Oliehandel Terlouw’ was en is een begrip onder de binnenschippers van Ouderkerk en omgeving. Vroeger gelegen tussen de ‘Kolenschuur’ en ‘Het bonte varken’ langs IJsseldijk Noord t.h. van no 224, zoals op deze oude foto’s is te zien. De oliehandel is in 1960 uitgebouwd met een tweede vestiging zijnde de ligplaats van een bunkerschip, in Kralingseveer, nog weer later is die locatie verplaatst naar Capelle aan den IJssel. (Oude foto’s: met dank aan de fam. Terlouw)

Dijkvak M (2) - Bonte Varken

Foto uit 1905 - Dit huis is er nog mét het oude uithangbord: ‘Bonte Varken’. Dit huis is de voormalige bakkerij Nomen en wellicht nog eerder een café geweest. De dijkschuur rechtsachter is de enige in zijn soort die van de  dijkschuren is overgebleven in Ouderkerk.

Dijkvak M (3) - Steenplaats De Doornboom

Foto van 1910 - Deze steenplaats was binnendijks bij steenplaats De Spreeuwenhoek waar nu, maar ook al voor WOII de IJssellaan was en is. Zie de oude en nieuwe foto én het oude kaartje:

Ondertussen weten we waar het grote huis De Doornboom stond, en wel buitendijks, waar op de nieuwe foto de man met het hondje loopt.

Dijkvak N - Steenplaats Spreeuwenhoek

Deze buitendijkse steenplaats is in z’n geheel in de IJssel verdwenen door de bochtafsnijding van de Hollandsche IJssel in het kader van het werkverschaffingsproject in 1938. Eén klein stukje grond kwam op Nieuwerkerkse grondgebied terecht en is er nog als industrieterrein. Een ander klein stukje, buitendijks gelegen grond aan de Ouderkerkse kant, is er ook nog (Dijkvak N). Er staan vier woningen en een fabriekshal op. Nr. 339-342.

Dijkvak O (1) - Lingens-buurt

Ooit was de eigenaar van één of meer huisjes in dit buurtschap van stamvader Cornelis Lingen (1840-1912). Later woonden zijn vier in leven gebleven kinderen daar allemaal met hun gezinnen, waarvan één van hen meer dan één huis bezat op dit buurtschap. De bushalte heette dan ook alle jaren in de volksmond én officieel vanaf dat bushalten namen kregen: halte ‘Linge(n)buurt’. Deze halte is in december 2015 helaas komen te vervallen. Op de foto van links naar rechts: Jan Lingen (1878-1959), Krijntje Bos-Linge(1886-1956), Cornelia van der Poel-Linge (1888-1971), Willem Lingen (1873-1966).(Oude foto’s: uit het fotoalbum van fam. Lingen)

Dijkvak O (2) - Groenendijk

Op deze oude foto is de zogenoemde Groenendijk te zien, richting Schans omstreeks 1925. Zo werd en wordt de dijk van ‘oprit tot oprit Lageweg’ veelal genoemd.

Dijkvak P - Het Zwaantje

Dit buurschap dankt haar naam aan het café ‘t Zwaantje. Dit pand staat er nog steeds, maar nu als woonhuis. Ook de houthandel die daar was droeg deze naam, waar het bordje nog altijd aan de weg staat. Deze plaats is nog goed te herkennen.

Dijkvak Q - Pletterij Van Enthoven

Tot 1925 steenfabriek van de fam. Houweninge. Daarna industrie (Enthoven) en gedeeltelijk zelling. Daarna voetbalveld en kleinschalige industrie.

Dijkvak R - Grote Waal

Ontstaan door dijkdoorbraak óf zelfs doorgestoken in vroeger eeuwen. Nu prachtig natuurgebied, nog herkenbaar.

Dijkvak S - Geitenwei

Hier graasden altijd de geiten van Jo Blanken, vroeger zelling, daarna volgestort met chemisch afval en later weer afgegraven. Nog goed herkenbaar.

Dijkvak T - Steenplaats ‘Korte Snelle’, daarna Rietmattenfabriek Boers

Er is geen goede foto van de rietmattenfabriek. Wél een tekening van steenfabriek ‘Korte Snelle’ die daar tevoren was. De woning die erbij hoorde is er nog en staat binnendijks., hoog boven de dijk uit.

Dijkvak U (1) - Boezemhuisje

Vernoemd naar de ‘Stolwijkse boezem’ achter dit dijkhuisje. Helaas afgebroken, daarachter nieuw gebouwd.

Dijkvak U (2) - Korenmolen ‘Nooit Gedacht’

Gebouwd in 1862 door Willem Blanken. 1951 afgebroken. Niets meer van te zien.

Dijkvak V - Gemaal Verdoold

Is nog in volle glorie en functioneert nog als zodanig. In het oude (voorste) gedeelte zetelt de Historische verenging ‘Golderake’.

Dijkvak W (1) Klein Dorpje

Zó werd het eerste stuk van de Dorpsstraat(west) vroeger genoemd. De steenplaats ‘IJsselzicht’ van Joh. Smit –midden in het dorp- maakte scheiding tussen de westelijke en oostelijke kant van het dorp. Nog redelijk goed herkenbaar.

Dijkvak W (2) - Dorpstraat Gouderak

Voorbij de steenplaats komt de oostelijke Dorpsstraat, waar het eerste stukje nog bekend voorkomt.