Duik in de waterschapsverkiezingen met het projectteam waterschapsverkiezingen
15 maart 2023 is voor hen D-day: dan vinden de waterschapsverkiezingen plaats en wordt duidelijk waar ze al die tijd zo hard voor gewerkt hebben.
In de derde week van januari begon voor Piet, projectleider verkiezingen, de echte drukte. Zijn taak is om ervoor te zorgen dat elke partij die dat wil goed mee kan doen aan de waterschapsverkiezingen bij het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Dit jaar zijn dat 13 partijen.
“In één dag controleren wij van al deze partijen of de kandidatenlijsten goed zijn en iedereen wel kiesgerechtigd is. Dat is nogal aanpoten”, vertelt Piet lachend. “Maar met deze voorselectie hebben de partijen nog even de tijd om dingen te corrigeren als blijkt dat iets niet klopt. De week erna moeten de kandidatenlijsten dan definitief ingeleverd worden.”
Als alle lijsten ingeleverd zijn, gaat de storm liggen voor Piet. Maar voor communicatieadviseur Sabine begint het dan pas echt. Zij is verantwoordelijk voor de publiekscampagne rondom de waterschapsverkiezingen. Sinds half februari is het hoogheemraadschap, samen met alle andere waterschappen, actief campagne aan het voeren om inwoners duidelijk te maken dat de waterschapsverkiezingen eraan komen én dat er wat te kiezen valt. Uiteindelijk is het doel zoveel mogelijk mensen naar de stembus te krijgen. Sabine: “Het opkomstgetal laat zien of mensen vinden dat we ertoe doen. Dus dat zal hoe dan ook door mijn hoofd spoken. In 2019 haalden we een opkomst van 49,8%. Ik hoop dat we dit jaar boven die 50% komen.”
‘De dag zelf is een makkie’
Op de dag van de verkiezingen zal het rustig zijn, verwacht het projectteam. “Ik zal vooral veel telefoontjes krijgen met de vraag of we al een uitslag hebben”, vertelt Piet. “Maar de logistieke zaken rondom de verkiezingen regelt de gemeente. Dus wij hoeven daarbij niets te doen.” Dat was in het verleden wel anders, herinnert hij zich. “Ik heb de verkiezingen zelfs nog gedaan toen we via het personenstelsel en tegenkandidaten. En dan moesten we het hele traject nog zelf doen met drukken van stembiljetten en stemmen tellen. Vergeleken met toentertijd zijn deze verkiezingen een makkie.”
Ook stemmen voor de provincie
Op 15 maart vinden niet alleen de waterschapsverkiezingen plaats, ook voor de Provinciale Staten kan gestemd worden. De publiekscampagne hiervoor van provincie Zuid-Holland sluit mooi aan bij die van de waterschappen, legt Sabine uit. “Zij maken ook gebruik van dilemma’s in hun campagne. Wat dat betreft kunnen we elkaars boodschap misschien wel versterken.” Maar waar we de dilemma’s van de provincie in Rotterdam kunnen vinden, durft Sabine niet te zeggen. “Ik heb vorige zomer als een gek alle buitenreclame in Rotterdam al opgekocht. Ik hoop dus dat ze nog plekjes hebben kunnen vinden voor hun campagne.”
Inwerktraject is al begonnen
Na de verkiezingen begint het echt spannende werk: de formatie en het inwerken van het nieuwe bestuur. Met dat inwerken zijn ze nu eigenlijk al een beetje begonnen, vertelt Sabine. “Begin dit jaar hadden we de stellingenavond, waarop we met de partijen hebben bepaald welke stellingen in de stemhulp komen. Bij elke stelling moesten de partijen stemmen of deze actueel was. Dan zie je dat de partijen al meer leren over wat een waterschap precies doet. Waar de een twijfelt bij een stelling, weet de ander zeker dat iets geen bevoegdheid van het waterschap is.”
Piet: “Partijen vergeten soms ook dat de stemhulp niet is bedoeld om hen te helpen, maar om de kiezer te helpen. Een stelling over verzilt water en zoet water kan niet in de stemhulp komen, want daar gaan de waterschappen niet over. Daar is een landelijke verdringingsreeks voor. Een partij kan daar dus ook niks over beloven naar kiezers toe want dat zouden loze beloftes zijn. Zulke beloftes proberen we met zo’n stellingenavond te voorkomen. De stemhulp is een service vanuit de waterschappen naar de kiezer, geen speeltje van de partijen.”
Bij de stellingenavond krijgt het projectteam ook een eerste indruk van wie er bij de partijen zitten en wat mogelijk in het algemeen bestuur kan komen. Met de man-vrouw verhouding zit het wel goed, concluderen ze tevreden. De gemiddelde leeftijd zou nog wel wat naar beneden kunnen.