Terugblikken met Martin van der Spek

Helemaal weg gaat hij niet, want de komende jaren is hij lid van het algemeen bestuur: de Verenigde Vergadering.

Martin van der Spek heeft de jaren als hoogheemraad als ‘heel erg positief’ ervaren. Martin: “Ik voelde me als een vis in het water. In 2019 werd ik lid van het dagelijks en algemeen bestuur van het mooiste beheersgebied in Nederland, maar ik wist niet dat het ook het best geleide waterschap was. Daar heb ik hoge waardering voor. Ik heb heel veel geleerd en inbreng kunnen leveren. Die dynamiek vond ik erg mooi”.

“Inzetten voor het publieke belang vind ik echt een voorrecht”

Martin heeft één en al lof over de samenwerking met medewerkers, collega-bestuurders en externen die de afgelopen jaren op zijn pad kwamen. Hij vindt het nog steeds bijzonder dag hij in 2019 het vertrouwen heeft gekregen, om als buitenstaander meteen te mogen plaatsnemen in het dagelijks bestuur van het waterschap. “Ik heb erg veel geleerd. Vooral van het bestuurlijke wereldje. Het is heel boeiend. Deze bredere ervaring heeft mijn wereld vergroot. De kennis en ervaring die ik in de afgelopen dertig jaar heb opgedaan, heb ik kunnen inzetten voor het publieke belang. Dat vind ik echt een voorrecht. Het is een grote verantwoordelijkheid. Als je in het bedrijfsleven een fout maakt, raakt het je portemonnee. Als je dat hier doet, raakt het een heel gebied.”

“Hoe blijven we in de toekomst afvalwater zuiveren tegen redelijke tarieven”

Voordat Martin bestuurder werd, was hij eigenaar van twee financiële adviesbureaus. Deze heeft hij voortgezet naast zijn werk als bestuurder. “Dat was wel schipperen met tijd. De functie van bestuurslid was 0,6 fte, maar dat bleek in de praktijk vaak meer. De afdeling Afvalwaterketen voelde als een systeem dat loopt en dat was ook zo. Toch kwamen er vraagstukken die veel tijd vroegen. Het strategisch nadenken over hoe blijven we in de toekomst het afvalwater zuiveren tegen redelijke tarieven. Gaan we investeren in de huidige installaties (die zo’n veertig jaar oud zijn) om die aan te passen aan de wettelijke eisen, of is het beter nieuwe te bouwen die efficiënter zijn? Ook vraagstukken als: hoe kunnen we afvalstromen scheiden?, moeten we afvalwater in nieuwbouwgebieden nog afvoeren naar een afvalwaterinstallatie, of moeten we ze bij de bron zuiveren? staken de kop op. De strategische visie is verregaand ontwikkeld en moet nu verder worden ontwikkeld in overleg met gemeenten. Dat mag mijn opvolger doen”, vertelt Martin.

Agrarische achtergrond

Ondernemerschap is Martin met de paplepel ingegoten. Zijn ouders en voorouders waren actief in de akkerlandbouw. “In het begin hadden we naast de akkerbouw nog een paar koeien, maar die zijn wegegaan toen ik een jaar of tien was. Ik heb nog wel koeien met de hand gemolken. Het houden van een paar koeien was niet rendabel, dus focusten we volledig op de akkerbouw. We verbouwden aardappelen, suikerbieten, tarwe en uien met grote machines in samenwerking met de broers van mijn vader. Met de maaidorser en andere grote machines deden we ook loonwerk bij andere boeren. Financiën, bodem en water speelden dus al jong een rol in mijn leven. Bij het waterschap spreken we over droogte bij een neerslagtekort, maar landbouw heeft een neerslagtekort van 100 à 120 millimeter nodig om het gewas te laten groeien. Anders is de grond te nat. Het is goed als de ondergrond opdroogt, er een scheur in komt en de grond vervolgens weer water kan opnemen. Dat is ook goed voor het bodemleven”, legt Martin uit. Het verbouwen gebeurt nog steeds, nu in de tuin van Martin. In de moestuin, die voornamelijk door zijn vrouw wordt bijgehouden, omdat Martin weinig tijd heeft, groeien onder andere aardappelen, kroten, prei en tomaten.

Meer dan trots

Martin is trots op de resultaten die door de organisatie zijn bereikt in zijn periode als lid van het dagelijks bestuur. “Van de doelen die in 2019 zijn gesteld, zijn er veel bereikt in 2023 en dat ondanks corona. Daar ben ik meer dan trots op. We hebben een zeer effectieve afvalwaterketen en werken aan een lange termijnvisie. Op het gebied van eigendommenbeheer zijn de erfpachtvoorwaarden vastgesteld en is de handhaving van vastgoed in gang gezet. Het werk is nooit af. Ik ben ook trots op de restauratie van drie van de vier molens van het waterschap”, zegt Martin.

Lid van het algemeen bestuur

Martin gaat niet weg bij het waterschap. De komende jaren gaat hij aan de slag als lid van de VV, de Verenigde Vergadering, ofwel het algemeen bestuur. Desgevraagd geeft hij aan het wel raar te vinden, dat hij nu alleen nog VV-lid is. “Dat is een flinke omslag. Het waterschap en het gebied zijn belangrijker dan mijn persoon. Als je dienstbaar wilt zijn aan het gebied moet je over je schaduw heenstappen. Met een constructieve houding wil ik bijdragen aan het goede voor het gebied. Mijn werk is voor mijn gevoel nog niet af. Mijn opvolger gaat nu verder met mijn portefeuille en die wil ik de ruimte geven om dat zelf te doen, zonder hem met mijn kennis voor de voeten te lopen”, legt Martin uit.