Veel mensen benieuwd naar kwaliteit van water in de buurt
Bij dit landelijke burgeronderzoek naar de kwaliteit van kleine wateren onderzochten zij zo’n 3300 sloten, singels, vaarten en vennen door heel Nederland. Bijna 200 van de onderzochte kleine wateren liggen in ons werkgebied: Schieland en de Krimpenerwaard.
Deelnemers aan Vang de Watermonsters volgen eerst een korte cursus. Daarna krijgen ze materialen om watermonsters te nemen en gaan ze op pad. Ze onderzoeken onder andere het doorzicht van het water, de oever en de aanwezigheid van planten en diertjes in en om het water. De meetgegevens worden gecontroleerd en geanalyseerd door deskundigen van het Nederlands Instituut voor Ecologie. De uitkomsten bevestigen dat de waterkwaliteit in Nederland niet overal goed is: 22% van de onderzochte kleine wateren scoort goed, de rest scoort matig of slecht. Deze wateren zijn bijvoorbeeld troebel, of er groeien weinig waterplanten of leven weinig waterdiertjes in.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Hoogheemraad Josien van Capelle: “Het is mooi om te zien dat zoveel mensen enthousiast meehelpen om de kwaliteit van kleine wateren te meten. Hun betrokkenheid en inzet kan als voorbeeld worden gezien. De verbetering van waterkwaliteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van zowel industrie, (agrarische) bedrijven en waterbeheerders onder regie van de Rijksoverheid. Aanpak bij de bron is daarbij essentieel.” De oorzaak van mindere waterkwaliteit is niet overal hetzelfde. Bronnen van vervuiling zijn bijvoorbeeld mest en bestrijdingsmiddelen vanuit de landbouw/glastuinbouw, PFAS-stoffen vanuit afvalstromen, zwerf- en straatvuil, medicijnresten en rioolwater.
Samen zorgen voor schoon water
Naast een beeld van de waterkwaliteit draagt het burgeronderzoek bij aan betrokkenheid en bewustzijn van het belang van goede waterkwaliteit. Vorig jaar gaven de meeste deelnemers aan zich medeverantwoordelijk te voelen voor de kwaliteit van watertjes in de buurt of in woonwijken. Zij vinden biodiversiteit en duurzaamheid de belangrijkste redenen waarom waterkwaliteit goed moet zijn, daarna volgen recreatie en economie.
Huis-, tuin- en keukentips
Iedereen kan helpen om water schoon en gezond te houden. Bijvoorbeeld door zwerfvuil op te ruimen, geen mest en bestrijdingsmiddelen te gebruiken op akkers en in (volks)tuinen en auto’s te wassen in een wasstraat. Verder is het belangrijk om frituurvet, verf en chemische stoffen naar een afvalstation te brengen en niet door het riool te spoelen. Ook helpt het om tuintegels te vervangen door planten of gras en om regenwater op te vangen in een ton. Zo stromen riolen minder snel over bij hoosbuien.
Citizen science
Vang de Watermonsters is een landelijk burgeronderzoek dat kan bijdragen aan het in kaart brengen van de waterkwaliteit van kleine wateren in Nederland. Editie 2023 is een samenwerking van Natuur & Milieu, Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, hoogheemraadschap van Rijnland, ASN Bank en de Nederlandse Waterschapsbank.