Antwoorden op vragen over PFAS in water

PFAS is een verzamelnaam voor duizenden verschillende chemische stoffen. De stoffen worden gebruikt in veel producten, zoals regenkleding, pannen, cosmetica en blusschuim. Bij productie en gebruik komen PFAS-stoffen via afvalstromen terecht in het milieu. Dat is zorgelijk omdat deze stoffen slecht afbreken en dus langdurig in het milieu blijven en zich opstapelen.

In veel producten zitten PFAS-stoffen. Door gebruik van die producten (zowel in huishoudens als bedrijven) komen via afvalstromen PFAS-stoffen terecht in het milieu. Ook komen PFAS in het milieu terecht via uitstoot en lozingen door fabrieken.

Er zijn nog geen goede methodes om PFAS op grote schaal uit oppervlaktewater en afvalwater te halen. Daarom is het belangrijk te voorkomen dat PFAS-stoffen terechtkomen in het milieu. De hele watersector steunt het Europees voorstel om de productie en het gebruik van PFAS volledig te verbieden.

Nee. Om overal in Schieland en de Krimpenerwaard de waterstand op de juiste hoogte te kunnen houden, hebben we soms extra water nodig. Regenwater alleen is niet altijd voldoende. Op verschillende plekken laten we water vanuit de rivieren Nieuwe Maas, Hollandsche IJssel en Lek ons gebied in. Dat water voeren we naar plekken in ons werkgebied waar water nodig is. Voldoende water is belangrijk voor de stabiliteit van dijken en kades, voor gewassen en om verzilting en bodemdaling tegen te gaan.

Tijdens het zwemwaterseizoen (mei t/m september) wordt de waterkwaliteit van officiële zwemlocaties structureel gemeten. Actuele informatie hierover staat op de website zwemwater.nl.

Het RIVM heeft voor PFAS in zwemwater een risicoschatting gemaakt. Op basis hiervan kan worden aangenomen dat de gemeten hoeveelheden PFAS in zwemlocaties in Schieland en de Krimpenerwaard geen risico voor zwemmers en andere watersporters.

Uitzondering: In het Kralings Zwembad (Kralinger Esch), een besloten zwemlocatie in Rotterdam, is een hoog gehalte PFAS gemeten. Voor nader onderzoek worden controlemetingen uitgevoerd. Uit voorzorg heeft provincie Zuid-Holland een negatief zwemadvies ingesteld. Dit advies geldt in ieder geval tot de uitslagen bekend zijn van het vervolgonderzoek.

Het Voedingscentrum raadt af om regelmatig (vette) vis te eten uit Nederlandse (zoet)wateren, vanwege verschillende vervuilende stoffen die in het water kunnen zitten. In lijn met dit advies raadt de GGD het eten van vis en schaaldieren af die zijn gevangen in wateren in Schieland en de Krimpenerwaard.

In augustus 2023 hebben wij 26 grote wateren in ons werkgebied onderzocht op de aanwezigheid van PFAS. De gemeten concentraties van diverse PFAS-stoffen kwamen boven de risicogrenswaarde uit, die het RIVM heeft aanbevolen voor het levenslang dagelijks veilig kunnen eten van vis en schaaldieren.

Wat hierbij een rol speelt, is dat PFAS-stoffen ophopen in het weefsel van organismen (levende wezens). Door deze stapeling neemt de hoeveelheid schadelijke stoffen hoger in de voedselketen toe, omdat dieren planten en andere diertjes eten waarin PFAS zitten.

In veel producten zitten PFAS-stoffen. Door producten te kopen waar geen PFAS in zitten, draagt u minder bij aan verspreiding van PFAS. Op de website waarzitwatin.nl staat informatie over producten waarin PFAS kunnen zitten.