Hoofdstuk 2 Laatste 12 maanden
Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de gewasbeschermingsmiddelen in de afgelopen 12 maanden.
Op de onderstaande interactieve kaart is te zien op welke locatie in de laatste 12 maanden metingen zijn uitgevoerd.
Figuur 2.1: Kaart met de ligging van de meetpunten (interactief)
2.1 Schadelijkheid per locatie
Van veel gewasbeschermingsmiddelen is onderzocht bij welke concentratie ze schadelijk zijn voor planten en dieren. De schadelijkheid van een stof kan worden uitgedrukt als het fractie soorten die aangetast zou kunnen worden (PAF - potentieel aangetaste fractie). Ook kan het gezamenlijke schadelijke effect van alle aanwezige stoffen uitgerekend worden (msPAF).7 Een msPAF van 10% betekent dat 1 op de 10 soorten aangetast wordt door de aanwezige gewasbeschermingsmiddelen.
In de onderstaande figuur is per locatie te zien welk percentage van alle soorten aangetast zou kunnen worden door de aangetroffen gewasbeschermingsmiddelen. In de figuur is onderscheid gemaakt tussen welk percentage soorten acute schadelijke effecten ondervind en welke percentage soorten chronische effecten ondervindt.
Figuur 2.2: Schadelijkheid van de aangetroffen gewasbeschermingsmiddelen in de laatste 12 maanden
2.2 Per monster
In de onderstaande figuur wordt een overzicht gegeven van het aantal aangetroffen en overschrijdende stoffen per meetlocatie.
Figuur 2.3: Aantal aangetroffen en overschrijdende stoffen in de laatste 12 maanden
2.3 Toetsing
Gewasbeschermingsmiddelen worden normaal gesproken getoetst per kalenderjaar. Dit heeft echter als nadeel dat er maar eens per jaar een toetsing uitgevoerd kan worden. In dit hoofdstuk zijn de metingen van de afgelopen 12 maanden (september 2022 tot en met augustus 2023) gebruikt. Deze periode beslaat precies een jaar: hierdoor is het mogelijk om een toetsing over deze periode uit te voeren.
2.3.1 Per meetpunt
Er zijn in de afgelopen 12 maanden 15 locaties die aan de normen kunnen worden getoetst. In figuur 2.4 is per locatie te zien hoeveel stoffen de norm hebben overschreden. In 2.5 is te zien hoe groot de totale overschrijding is als per locatie de individuele normoverschrijdingen bij elkaar worden opgeteld.
Figuur 2.4: Het aantal stoffen per meetpunt dat in de laatste 12 maanden is aangetroffen of de norm overschrijdt.
Figuur 2.5: De opgetelde normoverschrijding per meetpunt in de laatste 12 maanden.
2.3.2 Per stof
In figuur 2.6 is het aantal locaties te zien waar een stof normoverschrijdend is aangetroffen. In de tabel daaronder (figuur 2.7) is per stof weergegeven in welke mate deze de norm overschrijdt.
Figuur 2.6: Het aantal locaties waar een stof de norm overschrijdt.
Figuur 2.7: Overschrijdingen per stof (interactief)
2.4 Hoe vaak worden stoffen aangetroffen?
Niet elk gewasbeschermingsmiddel wordt even vaak aangetroffen. Sommige stoffen zijn in vrijwel ieder monster aanwezig terwijl andere slechts incidenteel worden aangetroffen. In onderstaande tabel is van iedere gemeten stof te zien hoe vaak deze (boven de normwaarde) wordt aangetroffen.
Figuur 2.8: Het aantal keer dat een stof is aangetroffen in de laatste 12 maanden (interactief)
Een meer uitgebreide toelichting op de PAF en de msPAF zijn te vinden in het RIVM-rapport Potentieel Aangetaste Fractie (PAF) als maatlat voor toxische druk op ecosystemen.↩︎